Sangà ri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangà ri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangà ris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangà ris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangà rigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bà licou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 Ã 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 Ã 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Vesso(-agradivo)
Vicia laeta
Fabaceae Leguminosae
Noms en français : Vesce plaisante, Vesce de Barbazita.
Descripcioun :Aquelo vesso s'espandis souto li blachiero e li castagnaredo di Mauro. La veirès en liò autro-part en Prouvènço (Isto en Corso e en Ità li). Se recounèis à si flour de 18 à 22 mm di dos coulour, jauno e vióuleto e à si fueio de 3 à 7 paréu de fueioun que porton uno vediho. Li jóuini dóusso soun glandoulouso. Es uno planto proun raro, proutegido en listo roujo, categourìo VU (vulnerablo).
Usanço :Ramenten qu'èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Erbo
Taio : 20 Ã 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 18 Ã 22 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 400 Ã 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Castagnaredo
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano-Nord-Èst
Ref. sc. : Vicia laeta Ces., 1838
(= Vicia barbazitae Ten. & Guss., 1839 )